Σπύρος Σακελλαρόπουλος

Abstract
Employing primary material from the Soviet archives, a presentation is offered of theattitude of the Communist Party of Cyprus (CPC) to the failed revolt of 1931 against British colonialism. The CPC’s contradictions and shortcomings are exposed through outlining the course of the revolt, along with a presentation of the Comintern’s position on these events. The argument put forward is that there were a number of more general problems facing the Comintern at this time that paved the way for the CPC’s pursuit of this specific contradictory line. Among these general problems were the failure to achieve a further revolutionary breakthrough in Europe, the rise of fascism and the characteristics of the anti-colonial struggles of that time.
 

Στο παρόν κείμενο εξετάζεται η ζωή και η πολιτική διαδρομή του Νίκου Βαβούδη μέσα από τη χρήση σοβιετικών και ελληνικών αρχείων. Αναδεικνύεται η ένταξή του κομμουνιστικό κίνημα από πολύ μικρή ηλικία στη Μυτιλήνη καθώς και η δράση του στο συνδικαλισμό στον Πειραιά, η μετέπειτα εκπαίδευσή του στην ΕΣΣΔ αλλά και η στράτευσή του στο πλευρό των Δημοκρατικών στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο.  Η επιστροφή του στην Ελλάδα τον βρίσκει στο πολύ νευραλγικό πόστο  του ανταποκριτή πληροφοριών από την Ελλάδα προς την έδρα του ΚΚΕ στο Βουκουρέστι και αντίστροφα. Ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις ήταν κάτι περισσότερο αφού λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών της παρανομίας λειτουργούσε και σαν καθοδηγητής των παράνομων οργανώσεων. Σε αυτό συνέβαλε και η εκτίμηση με την οποία τον περιέβαλαν οι Σοβιετικοί αλλά και η ηγεσία του ΚΚΕ. Οι μετά θάνατον κατηγορίες που του αποδόθηκαν για «χαφιεδισμό», τόσο δικό του όσο και του Ν. Πλουμπίδη, σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνονταν στην αλήθεια,  αλλά αντανακλούσαν το κλίμα της ήττας της εποχής και της εύκολης ανεύρεσης ενόχων. Ωστόσο και η έκθεση αποκατάστασής του που συντάχθηκε από την «αντιζαχαριαδική» πλευρά λίγα χρόνια αργότερα, περισσότερο  αποσκοπούσε στη νομιμοποίηση της πλευράς Κολιγιάννη παρά στην ανάδειξη των πραγματικών αιτίων που οδήγησαν στη σπίλωση ενός πολύ σημαντικού αγωνιστή.

Αν θελήσει κανείς να επικεντρωθεί στις πιο σημαντικές εξελίξεις στη διεθνή σκηνή των τελευταίων εβδομάδων θα μπορούσε να αναφέρει την πραγματοποίηση του Βrexit, τα πρόσφατα γεγονότα στη Συρία με την προσπάθεια των δυνάμεων του Άσαντ να καταλάβουν την Ιντλτίμπ και την παλινδρόμηση στη Λιβύη μεταξύ της έντασης των πολεμικών αντιπαραθέσεων και των προσπαθειών διεθνούς μεσολάβησης. Η κοινή συνισταμένη των τριών αυτών γεγονότων, πέραν το ότι επηρεάζουν πολύ περισσότερους διεθνείς παράγοντες από αυτούς που με μια πρώτη ανάγνωση φαίνεται να αφορούν, είναι πως αναδεικνύεται ο κυριαρχικός ρόλος του Έθνους- Κράτους.
 

Abstract
The aim of this article is to present and criticize Althusser’s and Poulantzas’ key positions on the State and its mechanisms. To begin with there is a discussion on the notion that the State is an aggregation of Ideological and Repressive Apparatuses and on the position according to which the State is an instrument. This is followed by a rejection of Althusser’s and Poulantzas’ claims in the light of the thesis that the State is the material outcome of a correlation of forces  in the context of a specific mode of production but that there is a limit to the changes that may be made within the capitalist mode of production.
 
Key words
Marxism, State, Poulantzas, Althusser
 

Το παρόν άρθρο ασχολείται με την ταυτόχρονη συνύπαρξη δύο κομμουνιστικών κομμάτων στην κυπριακή πολιτική ζωή (Κομμουνιστικό Κόμμα Κύπρου και ΑΚΕΛ, όπου το πρώτο αποτελεί παράνομο τμήμα του δεύτερου).

(γράφτηκε στις 23 Ιουνίου του 2013)

Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’90 εισήλθε στο λεξιλόγιο των ελλήνων πολιτικών ταγών η έννοια της «αξιολόγησης» των Πανεπιστημίων. Σύμφωνα με τη συλλογιστική που αναπτύχθηκε, και αναπαράχθηκε κατά κόρον από τα ΜΜΕ, τα ελληνικά πανεπιστήμια είναι πολύ χαμηλού επιπέδου και η μόνη λύση σε αυτό το πρόβλημα  είναι η «αξιολόγησή» τους έτσι ώστε να βελτιωθεί η ποιότητά τους.

This article presents a critique of the thesis positing the emergence of a transnational bourgeoisie and transnational state as outlined in the work of William Robinson. Given the Marxist character of Robinson’s views, the present critique shares common ground methodologically, rejecting, however, notions such as so- called globalization or exploitation of one country by another, lack of national identity of multinational corporations,formation of a “global” proletariat and the need for manifestation of social resistance at the “global” level.On the contrary, this articleemphasizes concepts such as non-territorial imperialism, the reproduction of capitalist exploitation and domination exclusively within the context of national formations and the key role of the state in the capitalist mode of production. It is within that framework that the reasons for the establishment of so-called “supranational” organizations can best be interpreted.
 

Critical Sociology vol 35, no1, pp. 57-78, 2009.

The aim of this article is to illustrate why the notions of mode of production and of social formation are still necessary for understanding the transformations taking place in the modern phase of imperialism.The basic object is to demonstrate the enduring significance of the Leninist theory of imperialism as a method used to analyse the current era of the capitalist development. What we have been witnessing over the last years is not the emergence of a new mode of production or the transition to a new stage of capitalism, so-called globalization, but merely imperialism in its modern phase.

Rethinking Marxism vol 27 no1, pp. 85-106, 2015
(in collaboration with Panagiotis Sotiris)

During the 1990’s ‘globalization’ emerged as the most convenient term to describe world affairs. However, during the current decade imperialism has made an impressive come-back, both in political and theoretical debates. This had to do with the political conjuncture and the emergence of an aggressive American (or under American leadership) military interventionism, beginning with the war in Afghanistan, the brutal occupation of Iraq, the plans for a military strike against Iran.

Δημοσιεύτηκε στη νέα Σελίδα στις 11/3/2018


Ενα από τα σημαντικότερα ζητήματα που έχουν απασχολήσει τη δημόσια σφαίρα τα τελευταία χρόνια είναι το κατά πόσο η εφαρμογή των μνημονίων και οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης συνέβαλαν ή όχι στη διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων. Αυτό που θα δείξουμε σε αυτή τη σύντομη παρέμβαση είναι ότι αφενός αυξήθηκαν οι κοινωνικές ανισότητες αλλά ότι αφετέρου υπήρξαν ανακατατάξεις και στο εσωτερικό των ευπορότερων στρωμάτων.

Δημοσιεύτηκε στις 6 Ιουνίου 2016 στο www.ektosgrammis.gr

Στη διάρκεια του 2015 είχαμε την πραγματοποίηση τριών πανεθνικού χαρακτήρα εκλογικών αναμετρήσεων που η κάθε μία έχει από μόνη της ιδιαίτερη σημασία για τις πολιτικές εξελίξεις στο εσωτερικό του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού.  Έχοντας παρέλθει ένα μικρό χρονικό διάστημα που μας επιτρέπει να δούμε με απόσταση αυτές τις εξελίξεις θα επιχειρήσουμε   με το συγκεκριμένο άρθρο όχι τόσο την εξαγωγή αμιγώς πολιτικών συμπερασμάτων αλλά την ανάδειξη των διαφορών στην κοινωνική γεωγραφία της ψήφου και μέσω αυτής την ερμηνεία ορισμένων πλευρών του εκλογικού αποτελέσματος.

This article examines the structure of contemporary society of the Republic of Cyprus in the theoretical context of the Marxist model. The decisive role in determining social stratification at the theoretical level is assigned to the concepts of exploitation and domination.

Το Κυπριακό ζήτημα είναι ένα πολύπλοκο ζήτημα κι αυτό για δύο λόγους: Αφενός γιατί εμπλέκονται πολλοί παράγοντες (ε/κ κοινότητα, τ/κ κοινότητα, Ελλάδα, Τουρκία, Βρετανία, ΗΠΑ, Ευρωπαϊκή Ένωση, ΟΗΕ). Αφετέρου γιατί το γεγονός πως δεν έχει, εδώ και δεκαετίες, καταληχθεί μια λύση που να βρίσκει σύμφωνους, καταρχάς, τους κατοίκους του νησιού αποδεικνύει από μόνο του τη δυσκολία του ζητήματος.

Η δικτατορία των Συνταγματαρχών αποτελεί το αποτέλεσμα της  αντιφάσεων των μετεμφυλιακών δομών εξουσίας και ανάδειξης του στρατού σε σχετικά αυτοτελές κέντρο εξουσίας που εξέφραζε την πιο επιθετική στρατηγική του αστικού συνασπισμού εξουσίας. Η λήξη του εμφυλίου πολέμου το 1949 θα βρει τη συντηρητική δεξιά νικήτρια, την κομμουνιστική αριστερά νικημένη και το Στρατό, λόγω της καθοριστικής συμμετοχής του στην τελική έκβαση του πολέμου, αλλά και λόγω της ειδικής βαρύτητας ακροδεξιών και αντικομμουνιστικών ιδεολογημάτων στη διαμόρφωση της κυρίαρχης ιδεολογίας, να επιτυγχάνει την ανεξαρτησία του έναντι των υπολοίπων κέντρων της αστικής εξουσίας (Παλάτι, Κοινοβούλιο).

Nepal, a small Asian country situated between India and China, experienced a bloody civil war which lasted from 1996 to 2006. The aim of this article is to identify the factors that led to this civil confrontation and the conditions under which an initially small leftist party, the CPN-Maoist, won the leadership of the popular layers, emerged as the hegemonic rival to the autocratic royal power and modified the balance of forces, contributing to the abolition of the monarchy and the transformation of Nepal into a secular state. For all this to become comprehensible, however, what is required is that one embark on a detailed presentation of the political and social history of Nepal, subsequently highlighting the particular issues that have put their stamp on this specific course of social development.

Θάνος Καμήλαλης
Όπως μάθαμε πολύ καλά από όταν τα κινητά μας βαρούσαν σαν σειρήνες στα 200 ντεσιμπέλ για να διαφημίζεται η κυβέρνηση, το 112 είναι ένας μηχανισμός της Πολιτικής Προστασίας σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών/ακραίων φαινομένων που ενημερώνει με οδηγίες του πολίτες. Στην περίπτωση της Εύβοιας λοιπόν θα μπορούσε να είναι, κατά τραγική ειρωνεία, ΜΕΙΝΕΤΕ ΣΠΙΤΙ μαζί με πιο ειδικές εντολές (αποφύγετε υπόγειους χώρους κ.α.)
 

 ΝΙΚΟΣ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ
…διότι “δεν συνεμορφώθη” με το νόμο που ζητάει να ρουφιανεύει και να καταδίδει όσους ενισχύουν το Κόμμα με 2 και 5 ευρώ!
Κατ΄αρχάς η είδηση: Το κράτος της Novartis, τα κόμματα της Ζήμενς και της “λίστας Πέτσα”, το πολιτικό σύστημα που φορολογεί… οικειοθελώς τους εφοπλιστές και παρέχει ασυλία στους τραπεζίτες, με δυο λόγια το κράτος που διοικήθηκε από Τσοχατζόπουλους, Μαντέληδες και Λιάπηδες (εκείνος που έφτιαξε πλαστές πινακίδες για να μην πληρώνει τέλη κυκλοφορίας αυτοκινήτου), το κράτος που διοικήθηκε από κυβερνήσεις στις οποίες μιντιάρχες δημοσιοποιούσαν ότι κατέθεταν επιταγές εκατομμυρίων προς ενίσχυσή τους, επέβαλλε πρόστιμο στο ΚΚΕ ύψους 4% επί της κρατικής του επιχορήγησης.

Ολγα Στέφου
Τα νοσοκομεία της χώρας, όχι μόνο τα νοσοκομεία αναφοράς επί κορονοϊού, δεν παύουν να έχουν πάγιες ανάγκες και πάγιες εισροές ασθενών

Παναγιώτης Σωτήρης

Από ένα σημείο και μετά έχουμε μια παραλλαγή μαγικής σκέψης, μια εμπιστοσύνη στην αποτροπαϊκή επιτέλεση του χαρακτηρισμού «λαϊκιστής» με την ελπίδα ότι αυτό θα διαμορφώσει το έδαφος ώστε να βγει ξανά στο προσκήνιο μια «εύρυθμη» φιλελεύθερη δημοκρατία

Κώστας Ράπτης
Η Μέση Ανατολή άρχισε να παίρνει τη σύγχρονη μορφή της, όταν ο Μωχάμεντ Άλι της Αιγύπτου, καίτοι υποτελής στην Υψηλή Πύλη, πήρε τα όπλα εναντίον των Οθωμανών και προήλασε μέχρι τη Συρία, εγκαινιάζοντας την εποχή της αραβικής χειραφέτησης. Η ιστορία, η δημογραφία και η γεωπολιτική καθιστούν την Αίγυπτο και την Τουρκία τις σημαντικότερες (μαζί με το Ιράν) χώρες της περιοχής – σε σχέση κατ’ ανάγκην ανταγωνιστική.

Η κίνηση του Ερντογάν σε σχέση με την Αγία Σοφία είχε να κάνει σε πολύ μικρό βαθμό με τα ελληνοτουρκικά και πολύ περισσότερο με το είδος του διεθνούς οράματος που θέλει να εκπέμψει ο Τούρκος πρόεδρος

Θέμης Τζήμας
Τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης έδωσαν ιδιαίτερο βάρος στις δηλώσεις του εκπροσώπου του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ σχετικά με την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης. Ο Ρώσος αξιωματούχος υποστήριξε πως η αλλαγή χρήσης του μνημείου αποτελεί εσωτερικό τουρκικό ζήτημα, ενώ αναφέρθηκε επίσης στο χαμηλότερο κόστος που θα επωμίζονται οι Ρώσοι τουρίστες για την πρόσβαση στην Αγία Σοφία.

Παναγιώτης Σωτήρης
Ο Ερντογάν βρίσκεται φαινομενικά στο απόγειο της ισχύος του. Όμως, την ίδια ώρα αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες.

των Μιχάλη Ψημίτη και Νίκου Τζ. Σέργη*
Ενώ η επαναλειτουργία των σχολείων έγινε αντικείμενο αντιπαραθέσεων μεταξύ της εκπαιδευτικής κοινότητας και του Υπουργείου Παιδείας, σε συνδυασμό με την κατάθεση του σχετικού νομοσχεδίου, παραδόξως η επί της ουσίας μη λειτουργία των πανεπιστημίων έμεινε στη σκιά της δημοσιότητας. Δεν μας φαίνεται τυχαίο το γεγονός. Στον κοντόθωρο ορίζοντα του ‘σήμερα’, σίγουρα κάποιοι βολεύτηκαν με την παράταση του lockdown. Εν τούτοις, οι προοπτικές που ανοίγει αυτή η πρακτική δεν είναι καθόλου ευοίωνες, ιδίως για τα περιφερειακά πανεπιστήμια. Το Υπουργείο κρύφτηκε πίσω από τις αποφάσεις των Συγκλήτων για παράταση του κλεισίματος, χωρίς να δώσει άμεσα ανάλογες οδηγίες, αλλά η κατάσταση βολεύει όσους ονειρεύονται τη έκπτωση των σπουδών σύμφωνα με συναφή πρότυπα ευτελούς εκπαίδευσης του εξωτερικού. Παρά ταύτα, μέχρις ότου αφυπνιστεί η πανεπιστημιακή κοινότητα για να διεκδικήσει τα αυτονόητα, οι κίνδυνοι για απώλεια της ακαδημαϊκότητας είναι μεγάλοι.

Γιάννης Κιμπουρόπουλος
Θυμάστε τον μακαρίτη Κώστα Τσάκωνα στο «Μάθε παιδί μου γράμματα» του Μαραγκού;Αναρωτιόταν: «Έξι χρόνια στο Δημοτικό, έξι χρόνια στο Γυμνάσιο, έξι χρόνια στο Πολυτεχνείο κι έξι χρόνια μέχρι να πάω σχολείο ίσον 24 κι άλλα έξι στο εξωτερικό 30. Είμαι 36, πού πήγαν τα άλλα έξι χρόνια;». Κι ανάλογη ήταν η απορία του αυταρχικού πατέρα Διαμαντόπουλου που αντικρίζοντας τη γυαλιστερή φαλάκρα του γιου αναρωτήθηκε «πού πήγαν οι μπούκλες του;».
 

Κώστας Βενιζέλος
Η ιστορία των Κυπρίων ταυτίζεται διαχρονικά με τη μετανάστευση. Στα πέτρινα χρόνια πριν την Αναξαρτησία, τα χρόνια μετά, όπως και με την εισβολή της Τουρκίας το 1974, τα κύματα μεταναστών ήταν μαζικά. Άνθρωποι μέσα στα κοινωνικά τους αδιέξοδα, στα χρόνια της φτώχειας, αναζητούσαν ένα καλύτερο μέλλον. Μια αόριστη αναζήτηση, μια ελπίδα που μάλλον ήταν εκ των προτέρων δύσκολη μέχρι και ακατόρθωτη η υλοποίησή της.
 

Δημήτρης Τσίρκας
Το σποτ του ΣΥΡΙΖΑ για τη σκανδαλώδη χρηματοδότηση των ΜΜΕ από την κυβέρνηση είναι κακό. Συγχέει τα μέσα με τους δημοσιογράφους και μοιάζει να τους τσουβαλιάζει όλους ως διεφθαρμένους που τα παίρνουν για να λιβανίζουν τον πρωθυπουργό. Ή έστω μπορεί να ερμηνευτεί και έτσι. Επιπλέον, όταν ο κόσμος συζητά περισσότερο για το ίδιο το σποτ και όχι για το μήνυμά του και οι δημιουργοί του αναγκάζονται να διευκρινίζουν διαρκώς ότι δεν ήθελαν να πουν αυτό που πολλοί κατάλαβαν, τότε μάλλον έχει αποτύχει και στον σκοπό του.

Λαμπρινή Θωμά
Η νέα κυβέρνηση της Ιρλανδίας δεν αντιπροσωπεύει τη λαϊκή ψήφο του Φλεβάρη, αλλά τις ανάγκες του πολιτικού status quo να επιβιώσει. Με άλλοθι την πανδημία, και υπό το φόβο της αλματώδους αύξησης του Σιν Φλέιν, το σύστημα αντεπιτίθεται και τα δύο δεξιά κόμματα, που δημιούργησαν τα κύρια προβλήματα επιβίωσης, υπόσχονται τώρα να τα λύσουν.

Παναγιώτης Σωτήρης
Με την οικονομική κρίση να τροφοδοτεί την κοινωνική δυσαρέσκεια, το ερώτημα των πρόωρων εκλογών επανέρχεται στην Τουρκία

Δημήτρης Κ. Ψυχογιός
Δικαίως λοιπόν απαλείφονται εντελώς οι εικαστικές τέχνες από το λύκειο, μόνο έτσι μπορούμε να ευελπιστούμε ότι μαθητές και μαθήτριες θα επιδεικνύουν διαγωγή «κοσμιωτάτη», αντάξια των ευκλεών προγόνων τους και των προδιαγραφών της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Κώστας Ράπτης Είναι βιώσιμη η παραμονή της Ιταλίας στη νομισματική και οικονομική ένωση; Το ερώτημα μπορεί να ακούγεται φιλολογικό, όμως μετά από δύο δεκαετίες στασιμότητας, που συμπίπτουν με τη συμμετοχή της στο πείραμα του ευρώ η γειτονική μας χώρα περνά, μετά και το πλήγμα του κορονοϊού, μια οικονομική δοκιμασία, η οποία δύσκολα μπορεί επιλυθεί στο πλαίσιο της υπάρχουσας ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής. Η “ώρα της αλήθειας” πλησιάζει τόσο για τους Βόρειους και τους Νότιους της Ε.Ε., όποιες και αν είναι οι υποκειμενικές τους προθέσεις – που και αυτές δεν εμφανίζονται τελευταία πολύ φιλικές.

Διεθνείς διαστάσεις αποκτά το τσουνάμι διαδηλώσεων που κατέκλυσε τις ΗΠΑ
Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου
 

Παναγιώτης Σωτήρης
Η σκέψη του Κέινς, ενός διανοουμένου που αναμετρήθηκε με τις επιπτώσεις του πολέμου και της κρίσης στην οικονομία και που δεν ήταν αποκομμένος από τις πολιτικές διαδικασίες, ήταν πάντα πολιτική

Πέτρος Παπακωνσταντίνου
Ήταν πέρυσι, περίπου τέτοιο καιρό, που ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης στην Αθήνα εκμυστηρευόταν σε στενό δημοσιογραφικό κύκλο την έκπληξή του: «Έφυγα προ ετών από μια Ελλάδα που είχε δεξιά κυβέρνηση και ευρέως διαδεδομένο αντιαμερικανισμό και επέστρεψα σε μια Ελλάδα με αριστερή κυβέρνηση και φιλοαμερικανική κοινή γνώμη».