Μαθήματα

 

 

Σκοπός:

Το σεμινάριο επιχειρεί να προσεγγίσει τον τρόπο οργάνωσης της ελληνικής κοινωνίας σε όλα τα επίπεδα των κοινωνικών δραστηριοτήτων (Κράτος, οικονοµία, ιδεολογία, πολιτισµός), τις αντιφάσεις που θα δηµιουργηθούν καθώς και τους λόγους που θα οδηγήσουν στο πραξικόπηµα του 1967. Θα εξεταστούν οι βασικές πολιτικές και κοµµατικές δυνάµεις της πρώτης µετεµφυλιακής περιόδου (1949- 1967) και η αντιφατική πορεία εγγραφής των αποτελεσµάτων του εµφυλίου στο εσωτερικό του ελληνικού κοινωνικού σχηµατισµού (άνοδος της ΕΔΑ στις εκλογές του 1958, Ανένδοτος, κοινωνικοί αγώνες της δεκαετίας του ’60, Ιουλιανά). Σε σχέση µε το δικτατορικό καθεστώς θα αναδειχθεί η εσωτερική  οργάνωσή του, η εξέλιξη της οικονοµίας στη συγκεκριµένη περίοδο, θα αναλυθεί η πορεία αµφισβήτησής του και η µετάβαση στη Μεταπολίτευση. 

 

Περίγραμμα Διαλέξεων

Α. Ιδεολογικό και θεσμικό πλαίσιο του κράτους των Εθνικοφρόνων

1.  Ιδεολογικό  μόρφωμα της "Εθνικοφροσύνης"

                                                                   Δείτε: Βίοι παράλληλοι, Α. Παπάγος κκαι Ν. Πλαστήρας

 

2. Θεσμικό πλαίσιο

3. Παρασύνταγμα

Δείτε: Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο του Ν. Τζίμα

4. Εξωθεσμικό πλαίσιο

             Δείτε: Τα πέτρινα χρόνια του Π. Βούλγαρη

5. Ο ρόλος της διανόησης

6. Οι Κοινωνικές συμμαχίες

Διαβάστε

 

Β. Οικονομικά και κοινωνικά στοιχεία που αφορούν το σύνολο της χώρας

1. Γενικά χαρακατηριστικά του επιπέδου οικονομικής ανάπτυξης

2. Τα αίτια της οικονομικής ανάπτυξης

3. Ανισοκατανομή Εισοδημάτων

                                              Δείτε: Το πικρό ψωμί

4) Κοινωνικές Επιπτώσεις

                         Δείτε:Συνοικία το όνειρο

5) Άνιση ανάπτυξη Κέντρου- Περιφέρειας

6. Η Κοινωνική κατάσταση των αγροτών

 

 

 

Γ. Η πορεία προς τη Δικτατορία

1. Εισαγωγή: Το γενικό πλαίσιο οικονομικής και πολιτικής καταπίεσης

                                             Δείτε: Ιστορικοί περίπατοι, 70 χρόνια από τη λήξη του εμφυλίου πολέμου

 

Διαβάστε:

 

2. Η περίοδος '49- '63

Διαβάστε:

                         Δείτε: ιστορικοί περίπατοι, η Ελλάδα στη δεκαετία του '50

3. Βαθεία τομή

4. Η σύνδεση με την ΕΟΚ το 1962

       Δείτε: Παναγής Παπαληγούρας: 25/01/1962 Η κύρωση της Συμφωνίας Σύνδεσης της Ελλάδας με την ΕΟΚ

5. Άνοδος κινητοποιήσεων

                                    Δείτε: Το Ζ του Κ. Γαβρά (γαλλικοί και αγγλικοί υπότιτλοι)

 

Δ. Η περίοδος 1963- 1967

 

Ι. Εκλογές 1963-64

    1. περιγραφή του αποτελέσματος

    2. Η δυναμική του αποτελέσματος

                                      Δείτε: Ιστορικοί περίπατοι, η Ένωση Κέντρου στην Εξουσία

    3. Η ανάπτυξη του αγροτικού κινήματος κατά την περίοδο '64-'67

                              Διαβάστε: Η επίδραση του αγροτικού κινήματος στην εκλογική συμπεριφορά των αγροτικών στρωμάτων (1961-1964) του Σ. Σακελλαρόπουλου

http://www.spyrossakellaropoulos.com/keimenaDetails.php?nid=114

 

ΙΙ. Η κατάσταση και οι αγώνες της εργατικής τάξης

     1. Βιοτικό επίπεδο

     2. Οι εργατικοί αγώνες

     3. Οι φοιτητικοί αγώνες

                               

 

 

 

 

Ε. Το ξέσπασμα της πολιτικής κρίσης

1) Εισαγωγή: Η ανάδυση του φαινομένου της πολιτικής κρίσης

2) Τα πρώτα ρήγματα

3) Η δυναμική της περιόδου '64-67

 

                   Διαβάστε:Το Κέντρο ή η διαρκής πόλωση της πολιτικής σκηνής, 1950-1967 των. Χ. Βερναρδάκη και Γ. Μαυρή

http://www.theseis.com/index.php?option=com_content&task=view&id=219&Itemid=29

4) Η κρίση

                                                 Δείτε: Η Μηχανή του Χρόνου, Από την Αποστασία στη Χούντα

5) Η συζήτηση για τα Ιουλιανά

                   Διαβάστε: Ιουλιανά 1965: Ο «ελληνικός Μάης» των. Χ. Βερναρδάκη και Γ. Μαυρή

http://www.theseis.com/index.php?option=com_content&task=view&id=243&Itemid=29

 

 

ΣΤ. Η Ιστορική πορεία του ελληνικού Στρατού κατά την περίοδο ’49-‘67

1.Τα πρώτα βήματα

2. Η δημιουργία του ΙΔΕΑ

3.Η διαμόρφωση του ΙΔΕΑ ως κέντρου εξουσίας

            Διαβάστε : Η θέση του στρατού στη δομή της κρατικής εξουσίας στην Ελλάδα μετά το δεύτερο     Παγκόσμιο Πόλεμο

του Δημήτρη Χαραλάμπη

http://www.theseis.com/index.php?option=com_content&task=view&id=54&Itemid=29

4. Η τελική κατάληξη

                                                  Δείτε: Η μηχανή του χρόνου, Το παρακράτος των Συνταγμαρχών

 

 

Ζ. Η περίοδος της Δικτατορίας

1. Το γενικό καταπιεστικό πλαίσιο

 

          Δείτε:

                      Π. Βούλγαρης - Το Χρονικό της Δικτατορίας 1967-1974

 

 

Δείτε: Το πολιτιστικό έγκλημα της Χούντας

 

2. Πολιτική καταπίεση και προσπάθεια θεσμικών μεταρρυθμίσεων

           Δείτε: Η Μηχανή του χρόνου, Ο φασισμός της επταετίας

           Διαβάστε:Οι ταξικοί αγώνες στη μεταπολίτευση των. Χ. Βερναρδάκη και Γ. Μαυρή

http://www.theseis.com/index.php?option=com_content&task=view&id=141&Itemid=29

3. Η εξέλιξη της οικονομίας και η κρίση της

4. Το Πολυτεχνείο

                                                  Δείτε: Εδώ Πολυτεχνείο του Δ. Μακρή

5. Το Κυπριακό και η πτώση της Δικτατορίας

            Διαβάστε:Τα πολιτικά και κοινωνικά αίτια της πτώσης της Δικτατορίας στην Ελλάδα του Σ. Σακελλαρόπουλου

http://www.spyrossakellaropoulos.com/keimenaDetails.php?nid=124

h

                                 Δείτε: Μηχανή του Χρόνου, Ιωαννίδης ο αόρατος δικτάτορας

6. Η μεταπολίτευση

                                Διαβάστε:Στρατός και καθεστώς της 21ης Απριλίου του Σ.Σακελλαρόπουλου

http://www.theseis.com/index.php?option=com_content&task=view&id=1145&Itemid=29

 

Για τις εργασίες:

Οι φοιτητές και οι φοιτητριες που θα επιλέξουν  το σεμινάριο καλούται να διάλεξουν θέμα εργασίας που να άπτεται ζητημάτων όπως (ενδεικτική αναφορά):

ο ρόλος του Στρατού,

η εξέλιξη της οικονομίας,

ο ρόλος της Εκκλησίας

Η κεντρώα περίοδος 1950-1952

Η διακυβέρνηση από τον Α. Παπάγο,

Η διακυβέρνηση από τον Κ. Καραμανλή

η διακύβερνηση από την Ένωση Κέντρου,

Ο ρόλος των ΗΠΑ

Η εξωτερική πολιτική

Η διασύνδεση με την ΕΟΚ

το Κυπριακό ζήτημα

η στάση του ΚΚΕ,

τα εκλογικά αποτελέσματα,

η στάση της ΕΔΑ

το φοιτητικό κίνημα

το εργατικό κίνημα

το αγροτικό κίνημα

η οικονομία στη Δικτατορία

η αντίσταση στη Δικτατορία

το Πολυτεχνείο 

η πτώση της Δικτατορίας  

Γενική Βιβλιογραφία

Η Ελλάδα στη δεκαετία 1940- 1950 1984, Αθήνα: Θεμέλιο, 938.76 ΕΛΛ

Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών τ. ΙΣΤ, 938 ΙΣΤ

Ιστορία της Ελλάδας του 20ου αιώνα, Τόμος 4β, 938.67 ΙΣΤ

Ι. Αθανασάτου, Α. Ρήγος, Σ. Σεφεριάδης (επιμ.), 1999, Η δικτατορία 1967- 1974, Αθήνα: Καστανιώτης, 938.79 ΔΙΚ

Ν. Αλιβιζάτος, 1983, Οι πολιτικοί θεσμοί σε κρίση, Αθήνα: Θεμέλιο,  342.495029 ΑΛΙ

Χ. Βερναρδάκης- Γ. Μαυρής, 1991, Κόμματα και Κοινωνικές συμμαχίες στην Προδικταοτρική Ελλάδα, Αθήνα: Εξάντας,  324.2495 ΒΕΡ

Σ. Βλαχόπουλος, Δ. Καιρίδης, Α. Κλάψης (επιμ.), 2019, Η δικτατορία των Συνταγματαρχών, Αθήνα: Πατάκης 938.79 ΔΙΚ

Σ. Γρηγοριάδης, 1973, Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδος 1941- 1967, τ. 1-4, Αθήνα: Καπόπουλος, 938.75 ΓΡΗ

Σ. Γρηγοριάδης, 1975, Ιστορία της Δικτατορίας 1967- 1974, τ. 1-3, Αθήνα: Καπόπουλος, 938.79 ΓΡΗ

Λ. Καλλιβρετάκης, 2017, Δικτατορία και μεταπολίτευση, Αθήνα: Θεμέλιο

Σ. Λιναρδάτος, 1986, Από την Εμφύλιο στη Χούντα, Αθήνα: Παπαζήσης, τ. Α-Ε, 938.78 ΛΙΝ

Α. Ρήγος, Σ. Σεφεριάδης, Ε. Χατζηβασιλείου (επιμ), 2008, Η σύντομη δεκαετία του '60, Αθήνα: Καστανιώτης, 938.78 ΣΥΝ

Η. Νικολακόπουλος, 1985, Κόμματα και Βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα, Αθήνα: ΕΚΚΕ, 324.2495 NIK

Α. Παπαχελάς, 1997, Ο βιασμός της ελληνικής δημοκρατίας, Αθήνα: Εστία,  938.775 ΠΑΠ

Σ. Σακελλαρόπουλος, 1998, Τα αίτια του Απριλιανού πραξικοπήματος, Αθήνα: Λιβάνης, 938.78 ΣΑΚ

Π. Σούρλας (επιμ.), 2016, Η δικτατορία των συνταγματαρχών και η αποκατάσταση της Δικτατορίας, Αθήνα: Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων,  938.79 ΔΙΚ

Κ. Τσουκαλάς, Η ελληνική τραγωδία, 1981, Αθήνα: Νέα Σύνορα, 938.7 ΤΣΟ

Κ. Τσουκαλάς, 1986, Κράτος, Κοινωνία, Εργασία στη Μεταπολεμική Ελλάδα, Αθήνα: Θεμέλιο, 306.209495 ΤΣΟ

Δ. Χαραλάμπης, Στρατός και Πολιτική Εξουσία, 1985, Αθήνα: Παπαζήσης, 320.9495 ΧΑΡ

Ν. Ψυρούκης, 2010- 2011, Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας,τ. 1-4, Αθήνα: Κουκίδα- Αιγαίον 938.75 ΨΥΡ