Ο τριπλός στόχος της κίνησης Ερντογάν στα Βαρώσια
Του Κώστα Ράπτη
Σε πρώτο επίπεδο, αποτελεί κίνηση ωμής παρέμβασης στα εσωτερικά των Τουρκοκυπρίων, εν όψει των προεδρικών "εκλογών” του ψευδοκράτους, ώστε να επιβεβαιωθεί πως ο Τατάρ αποτελεί τον εκλεκτό της Άγκυρας και να υπονομευθεί περαιτέρω κάθε πιθανότητα επανεκλογής του διαλλακτικότερου νυν ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί.
Η αιφνιδιαστική ανακοίνωση χθες Τρίτη από τον Ταγίπ Ερντογάν και τον "πρωθυπουργό” της κατεχόμενης Βόρειας Κύπρου Ερσίν Τατάρ ότι την Πέμπτη ανοίγει τμήμα, μήκους περίπου δύο χιλιομέτρων, του παραλιακού μετώπου των Βαρωσίων, δηλ. της περίκλειστης και εγκαταλελειμμένης από το 1974 πόλης της Αμμοχώστου, αποτελεί μια κίνηση με τριπλή στόχευση.
Αυτό εξηγεί και τις εντάσεις που προκάλεσαν οι χθεσινές ανακοινώσεις στην τουρκοκυπριακή κοινωνία, η οποία βρίσκεται από μακρού χρόνου σε μία διαδικασία πολιτικής αποξένωσης από την Τουρκία του Ερντογάν και επιθυμεί να διατηρήσει αλώβητη από την πατρωνεία της "μητέρας πατρίδας” την διακριτή της ταυτότητα.
Εξ ού και ο Μουσταφά Ακιντζί χαρακτήρισε ντροπή για τη Δημοκρατία τις παρεμβάσεις της Τουρκίας στην εκλογική διαδικασία αλλά και "μεγάλο λάθος” όσα γίνονται στην Αμμόχωστο, ενώ ο επίσης υποψήφιος για την προεδρία (και μέχρι πρότινος φερόμενος ως έχων το "χρίσμα” από την Τουρκία) Κουνρέτ Οσερζάι ανακοίνωσε την αποχώρηση του κόμματος του από την "συγκυβέρνηση” με τον Τατάρ.
Σε δεύτερο επίπεδο, και σε συνάρτηση με το πρώτο, το άνοιγμα της παραλίας των Βαρωσίων σηματοδοτεί ρητή αλλαγή φιλοσοφίας ως προς την επίλυση του Κυπριακού, με εγκατάλειψη από τουρκικής πλευράς της προοπτικής μιας συμφωνημένης επανένωσης και στροφή προς διχοτομικές λύσεις.
Και αυτό διότι διαχρονικά η προοπτική επιστροφής της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της λειτουργούσε ως μελλοντικό αντάλλαγμα για άλλες εξασφαλίσεις στο πλαίσιο μιας ομοσπονδιακής λύσης, που φαίνεται πως δεν επιδιώκεται πια.
Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ερντογάν: "Μετά τις πολυμερείς διαπραγματεύσεις το 2017 [στο Κραν Μοντανά] πλέον διαπιστώθηκε ότι δεν έμεινε καμιά δυνατότητα για περιεκτική λύση στην Κύπρο. Αποφασίσαμε να οικοδομήσουμε το μέλλον της Κύπρου πάνω σε συγκεκριμένα γεγονότα αντί σε όνειρα”.
Σε τρίτο επίπεδο, ωστόσο, και είναι αυτό στη συγκυρία το πιο καθοριστικό, η χθεσινή ανακοίνωση αποτελεί μήνυμα περιφρόνησης προς τη διεθνή κοινότητα, και ιδίως προς όσους, όπως η Γερμανίδα Καγκελάριος, διαμεσολαβούν για την εκτόνωση των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αποτελεί σαφή υπόμνηση της διάθεσης του Ερντογάν να προχωρήσει στην όποια διαπραγμάτευση με "ένα βήμα πίσω, δύο βήματα εμπρός”, εναλλάσσοντας κάθε φορά τα μέτωπα της δραστηριοποίησής του.
Εν προκειμένω, το "βήμα πίσω” ήταν η απόσυρση του ερευνητικού σκάφους "Γιαβούζ” από την θαλάσσια δικαιοδοσία της Κυπριακής Δημοκρατίας – όμως το τίμημα αυτής της φαινομενικής "υποχώρησης” αποδεικνύεται πολύ υψηλότερο.
Είναι πολύς καιρός που από την τουρκική πλευρά επισείεται η απειλή του (παράνομου) εποικισμού των Βαρωσίων, με προοπτική μάλιστα μετατροπής τους, όπως διακηρύσσεται μεγαλόστομα, σε "νέο Λας Βέγκας”. Το άνοιγμα του παραλιακού μετώπου συνιστά μια πρώτη (οριακή από την άποψη της διεθνούς νομιμότητας, εφόσον δεν αφορά την καθαυτό πόλη) κίνηση για την υλοποίηση αυτού του στόχου και στηρίζεται στην αβελτηρία του διεθνούς παράγοντα, ο οποίος, παρά τις προειδοποιήσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, προτίμησε να μην περιπλέξει τις διπλωματικές προσπάθειες. Ένα χαστούκι, δηλαδή, προς όσους προσποιούνται ότι κοιτούν αλλού.