Ο τραγέλαφος των γαλλικών δημοτικών εκλογών εν μέσω κορονοϊού
Του Κώστα Ράπτη
Από τη μία, η Γαλλία προχώρησε στο κλείσιμο, λόγω της κρίσης του κορονοϊού, όχι μόνο των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αλλά και όλων των χώρων ψυχαγωγίας και όλων των μη αναγκαίων υπηρεσιών, ενώ βλέπει και χώρες όπως η Γερμανία να της κλείνουν τα σύνορά τους. Και από την άλλη, ερμηνεύει τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των δημοτικών εκλογών που διεξήχθησαν, σαν κανονικά, χθες Κυριακή σε όλη τη χώρα.
Η αρχική ιδέα του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν για αναβολή των δημοτικών εκλογών, όπως ζήτησαν και έξι περιφερειάρχες, συνάντησε σθεναρή αντίθεση, καθώς τόσο ο πρόεδρος της Γερουσίας Ζεράρ Λαρσέ όσο και ο πρόεδρος του Συνταγματικού Συμβουλίου Λοράν Φαμπιούς υποστήριξαν ότι τυχόν επίκληση του άρθρου 16 του Γαλλικού Συντάγματος περί έκτακτης ανάγκης θα αποτελούσε κατάλυση της δημοκρατικής τάξης. Ιδιαίτερα αρνητικοί στην προοπτική αναβολής των εκλογών εμφανίσθηκαν οι κεντροδεξιοί Ρεπουμπλικανοί, οι οποίοι ανέμεναν να καταγράψουν σημαντικά κέρδη στην κάλπη.
Το αποτέλεσμα ήταν να κυριαρχήσει η σύγχυση, με τον Εμανουέλ Μακρόν να εκπέμπει στο σχετικό τηλεοπτικό μήνυμά του αντιφατικά μηνύματα, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για την εν εξελίξει κρίση δημόσιας υγείας, την ίδια ώρα που διαβεβαίωνε ότι όλος ο πληθυσμός, συμπεριλαμβανομένων των ευπαθών ομάδων, μπορεί να ασκήσει με ασφάλεια το δημοκρατικό του δικαίωμα.
Η κυβέρνηση περιορίσθηκε σε εκκλήσεις προς τους εκλογείς να προτιμήσουν την επιστολική ψήφο, να αποφύγουν την προσέλευση σε ώρες αιχμής και να χρησιμοποιήσουν δικό τους στιλό.
Οι Γάλλοι δεν δείχνουν να πείσθηκαν, καθώς το ποσοστό αποχής στον πρώτο γύρο της Κυριακής ξεπέρασε το 53,5%, αυξημένο κατά περίπου είκοσι μονάδες σε σχέση με τις δημοτικές εκλογές του 2015. Και η επόμενη μέρα βρίσκει τις πολιτικές δυνάμεις διχασμένες, με τον Εθνικό Συναγερμό της Μαρίν Λεπέν και τους Πράσινους να ζητούν αναβολή του δεύτερου γύρου, ο οποίος προβλέπεται να διεξαχθεί την ερχόμενη Κυριακή, 22 του μηνός.
Δεν είναι από πολιτική αδυναμία που τα συγκεκριμένα κόμματα επιμένουν στην αναβολή. Ίσα ίσα, ο Εθνικός Συναγερμός συγκράτησε τις δυνάμεις του στα προπύργιά του, ενώ οι Πράσινοι αναδείχθηκαν στον περισσότερο ενισχυμένο παίκτη του πρώτου γύρου. Αντιθέτως, το κόμμα του προέδρου Μακρόν La Republique en Marche κατέγραψε, όπως αναμενόταν, ισχνές επιδόσεις, καθώς η περιορισμένη συμμετοχή δεν βοηθά σχηματισμούς με μικρή ιστορία και χαλαρή οργανωτική δομή, πόσω μάλλον όταν έχουν προηγηθεί αντικυβερνητικές κινητοποιήσεις, όπως αυτές των "Κίτρινων Γιλέκων” και των διαδηλώσεων κατά της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού.
Ο πρωθυπουργός Εντουάρ Φιλίπ οφείλει να λάβει τις αποφάσεις του μέχρι το βράδυ της Τρίτης, οπότε λήγει η προθεσμία κατάθεσης των υποψηφιοτήτων για τον δεύτερο γύρο. Θα καλέσει και πάλι στις κάλπες 47,7 εκατομμύρια εκλογείς (συμπεριλαμβανομένων και 300.000 Ευρωπαίων πολιτών); Και αν επιλεγεί η αναβολή, πιθανότατα για κάποιες εβδομάδες, τι νόημα θα έχουν τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου, όταν οι δημοτικές εκλογές νοούνται ως ένα όλον που καταγράφει τα πολιτικά δεδομένα συγκεκριμένης συγκυρίας;
Υπενθυμίζεται ότι η Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας της Γαλλίας ανέφερε την Κυριακή ότι η χώρα μετρά 127 θανάτους από τον ιό και 5.400 επιβεβαιωμένα κρούσματα. Αλλά η μεν στατιστική της θνητότητας δεν αποδίδει παρά μία προηγούμενη φάση εξάπλωσης του ιού, με την διαφορά φάσης που αντιστοιχεί στην επιδείνωση της κατάστασης των ασθενών, και μάλιστα σε συνθήκες που το σύστημα περίθαλψης ήταν περισσότερο ικανό να ανταπεξέλθει, ενώ ο αριθμός των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων απλώς αποδίδει τον βαθμό διάδοσης των διαγωνιστικών τεστ, αρκετά μικρό ώστε να εντοπίσει την πραγματική έκταση της επιδημίας.
Με άλλα λόγια, η Γαλλία βρίσκεται, όπως υπολογίζεται, μόνο 4-5 μέρες πίσω από την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Ιταλία, ήτοι στην μεγαλύτερη κρίση δημόσιας υγείας της ιστορίας της. Ωστόσο, ο πληθυσμός δεν δείχνει να έχει πλήρη επίγνωση του κινδύνου, ενώ οι αρχές δεν εφαρμόζουν με συνέπεια ούτε ένα περιοριστικό μοντέλο αντιμετώπισης, ούτε λ.χ. το προγραμματικά χαλαρό μοντέλο της Βρετανίας.
Όπως είπε ο Εντουάρ Φιλίπ, "παρατηρήσαμε ότι τα πρώτα μέτρα που ελήφθησαν δεν έχουν υλοποιηθεί σωστά”.
Σε αυτό το τοπίο ο Εμανουέλ Μακρόν, ο άνθρωπος που καλείται να αναλάβει πρωτοβουλίες όχι μόνο σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μοιάζει να έχει βραχυκυκλωθεί πολιτικά. Οι επιπτώσεις δεν θα είναι αμελητέες.