H Γάζα πεθαίνει από πείνα
O Παλαιστίνιος ποιητής, Ζιάντ Μεντούχ με τρία διεθνή βραβεία για το ποιητικό του έργο, διακεκριμένος πανεπιστημιακός, επικεφαλής του τμήματος Γαλλικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Αλ-Άσκα της Παλαιστίνης και συγγραφέας πολλών βιβλίων μου εξήγησε γιατί επέλεξε να παραμείνει, «ελεύθερος πολιορκημένος» στη Γάζα, σε μια συνέντευξη που του πήρα τον περασμένο Μάιο.
Προ δύο ημερών πήρα από τον Ζιάντ το ακόλουθο μήνυμα που παραθέτω αυτούσιο:
Mετά από 22 μήνες αυτής της φρικτής επίθεσης, η κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Επιπλέον των εντατικών και αδιάκοπων βομβαρδισμών, η ανασφάλεια, τα αισθήματα άγχους, φόβου, ανησυχίας, αναμονής, κυρίως στον βορρά της λωρίδας, μια αληθινή πείνα έχει τώρα εγκατασταθεί.
Κι εγώ, προσωπικά, ζω… Ζω την απόλυτη αγωνία, την απόλυτη συμφορά (la détresse totale).
Είναι δύσκολο να διηγηθώ, να περιγράψω τόσο φρικτή που είναι η κατάσταση. Εδώ και περίπου δύο εβδομάδες δεν υπάρχει σχεδόν τίποτα στην αγορά. Δεν βρίσκεις τίποτα και τα λίγα που βρίσκεις -μερικά ζυμαρικά, μερικές κονσέρβες με φακές, λευκά φασόλια ή μπιζέλια- κοστίζουν ένα αδιανόητο ποσό.
Πηγαίνω κάθε μέρα στην αγορά και γυρίζω με τίποτα. Με πληγώνει για τα παιδιά, για τους ανθρώπους που ζουν μαζί μου. Όλοι υποφέρουν.
Το σλόγκαν «Κανείς δεν πεθαίνει από πείνα στη Γάζα» έχει αντικατασταθεί από το: «Όλοι λιμοκτονούν στη Γάζα».
Η οικογενειακή και κοινωνική αλληλεγγύη, που ήταν πάντα ένα δυνατό σημείο στον πολιορκημένο παλαιστινιακό θύλακα, έχει πλέον ελαχιστοποιηθεί.
Όσον αφορά εμένα, μερικές φορές περνάω δύο ή τρεις μέρες χωρίς να φάω τίποτα. Προτιμώ να δώσω ένα κομμάτι ψωμί στα παιδιά μου παρά να το φάω εγώ. Έχουμε φτάσει σε μια καταστροφική κατάσταση.
Μόνο δύο ή τρία φορτηγά με προμήθειες περνούν κάθε μέρα, προορισμένα για διεθνείς οργανισμούς -οργανισμούς που αποθηκεύουν τα προϊόντα τους σε αποθήκες, με τη δικαιολογία ότι δεν υπάρχουν αρκετά για να διανεμηθούν σε όλους. Αυτές οι αποθήκες δέχονται συχνά επιθέσεις από ένοπλες ομάδες ή πεινασμένους ανθρώπους.
Το βράδυ, ένοπλες ομάδες ή πεινασμένοι άνθρωποι κλέβουν αυτές τις τροφές, και οι διεθνείς οργανισμοί λένε ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα. Δεν ξέρω -μήπως έχουν δικούς τους πελάτες, ή είναι συνένοχοι σε αυτή τη θανάσιμη παγίδα, σε αυτόν τον λιμό που χρησιμοποιείται ως όπλο πολέμου από την κατοχή;
Στην πραγματικότητα, η κατοχή δημιούργησε δύο κέντρα δωρεάν διανομής από τις 27 Μαΐου, αλλά μόνο στο νότιο και κεντρικό τμήμα της Λωρίδας της Γάζας. Αυτά τα κέντρα διαχειρίζονται από μια αμερικανική εταιρεία, Αμερικανούς μισθοφόρους συνένοχους της κατοχής.
Τα κουτιά που περιέχουν σακούλες αλεύρι και τροφή πετιούνται από τα φορτηγά, και όταν οι πεινασμένοι πολίτες πλησιάζουν για να πάρουν μερικές σακούλες ή κονσέρβες, η κατοχή ανοίγει πυρ εναντίον τους.
Από τις 27 Μαΐου έως τα τέλη Ιουλίου 2025, έχουν σημειωθεί σχεδόν 1.130 θάνατοι και 6.900 τραυματισμοί Παλαιστινίων. Αυτό δείχνει ότι αυτό το σχέδιο δημιουργίας αυτών των κέντρων δωρεάν διανομής είναι μια θανάσιμη παγίδα για τους Παλαιστινίους της Γάζας.
Επιπλέον, υπάρχουν ανέντιμοι έμποροι που παίρνουν τη βοήθεια και την πουλάνε πολύ ακριβότερα στην πόλη της Γάζας. Για παράδειγμα: Αν μια σακούλα αλεύρι 25 kg αγοράζεται για €250 (€10 το κιλό), θα πουληθεί για €50 έως €60 το κιλό στην πόλη της Γάζας. Για 1 κιλό ζάχαρη, πρέπει να πληρώσεις €130. 1 κιλό ρύζι, €80! Αδιανόητο!
Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχουν πλέον αρχές, κυβέρνηση ή κοινωνία των πολιτών για να διαχειριστεί την κατάσταση, να οργανώσει την αγορά ή να ελέγξει τις τιμές. Χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τις τεράστιες ανάγκες ολόκληρου του άμαχου πληθυσμού, οι έμποροι ορίζουν οι ίδιοι τις τιμές για να ωφεληθούν στο μέγιστο, αυξάνοντάς τες, ακόμα κι αν τα προϊόντα είτε κλάπηκαν, είτε πάρθηκαν δωρεάν, είτε αγοράστηκαν σε πολύ χαμηλές τιμές από ανθρώπους που πήραν μεγάλα ρίσκα για να τα αποκτήσουν.
Πώς επιβιώνει ο πληθυσμός σε τόσο ακραίες συνθήκες; Προσωπικά, υποφέρω, παρότι ανήκω στη μεσαία τάξη.
Μαζί με άλλους κατοίκους, αποφασίσαμε να μποϊκοτάρουμε τους εκμεταλλευτές εμπόρους -αλλά μέχρι πότε;
Πρέπει να ταΐσω τα παιδιά μου, αλλά παραείναι ακριβό.
Το βράδυ, όταν όλοι κοιμούνται, κλαίω για να κρύψω την αδυναμία μου. Είναι η απόλυτη δυστυχία.
Συνεχίζω να ρωτώ τον εαυτό μου: μήπως είμαι πεισματάρης; Επειδή αρνήθηκα να φύγω από τη Γάζα, πληρώνω τώρα τις συνέπειες; Δεν ξέρω. Αλλά είναι δύσκολο να περιγράψω την απόλυτη απελπισία μου, την αδυναμία μου να δράσω σε αυτή την κόλαση, επειδή είναι απόλυτη αδυναμία.
Κι όμως, εγώ είμαι προνομιούχος γιατί έχω φίλους, έχω δίκτυα. Μιλάω με περίπου δέκα ανθρώπους κάθε μέρα μέσω του διαδικτύου. Συζητάμε, με παρηγορούν, μου στέλνουν φωτογραφίες και βίντεο αλληλεγγύης.
Είμαι ενεργός στην κοινωνία των πολιτών, προσπαθώ να ανακουφίσω τον πόνο των παιδιών, τη θλίψη τους που στερούνται τα πάντα, οργανώνοντας δραστηριότητες και διανέμοντας παιχνίδια. Αλλά μέσα μου, είναι πολύ, παραείναι πολύ. Υποφέρω καθημερινά.
Είμαι άρρωστος και δεν μπορώ να θεραπευτώ. Δεν υπάρχουν νοσοκομεία, φάρμακα ή εργαστήρια -η κατάσταση είναι τρομερή.
Δεν ξέρω τι να κάνω. Το αίσθημα της αδυναμίας είναι φρικτό. Κι όμως, όπως είπα, έχω δίκτυο, μιλάω με ανθρώπους… Προσπαθώ να ξοδεύω πολύ χρόνο γράφοντας, καταγράφοντας μαρτυρίες, ανταλλάσσοντας με φίλους και υποστηρικτές -αλλά είναι πολύ, παραείναι πολύ.
Παρόλα αυτά, για μια φορά, αποφάσισα να παρατήσω την υπερηφάνεια μου και ζήτησα βοήθεια μέσω μερικών Γάλλων, Ελβετών και Βέλγων φίλων που έχουν σχέσεις με δομές που χρηματοδοτούν ενώσεις στη Γάζα. Αυτές οι ενώσεις ισχυρίζονται ότι διανέμουν τροφή σε εκατοντάδες οικογένειες στην πόλη της Γάζας και δημοσιεύουν φωτογραφίες και βίντεο από τις δράσεις τους καθημερινά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ζήτησα λίγη τροφή για την οικογένειά μου και εμένα, καθώς και για τους εκτοπισμένους που ζουν στο ίδιο κτίριο με μένα.
Η απάντηση των ενώσεων ήταν ότι δεν μπορούν να παρέχουν τίποτα επειδή όλα είναι ακριβά. Αλλά πώς τότε ταΐζουν εκατοντάδες οικογένειες όπως ισχυρίζονται, με φωτογραφίες και βίντεο ως απόδειξη; Γιατί δεν μπορούν να μου στείλουν λίγα τρόφιμα ή ζεστά γεύματα;
Φαίνεται ότι όλοι είναι συνένοχοι στο να σπάσουν τη θέληση ενός εξαντλημένου και τρομοκρατημένου άμαχου πληθυσμού.
Φανταστείτε -άνθρωποι καταρρέουν στους δρόμους. Συχνά, όταν βγαίνω το πρωί να ψάξω για πόσιμο νερό, ξύλα ή φαγητό, βλέπω νέους- όχι παιδιά ή ηλικιωμένους, αλλά νεαρούς 20 έως 25 ετών -να πέφτουν στον δρόμο επειδή δεν έχουν φάει για μέρες.
Μέχρι την Πέμπτη, 24 Ιουλίου 2025, 115 Παλαιστίνιοι, συμπεριλαμβανομένων 85 παιδιών, έχουν πεθάνει από υποσιτισμό. Δεν υπάρχει τίποτα, τίποτα στο βορρά, τίποτα στην πόλη της Γάζας -όλα είναι εξωφρενικά ακριβά. Πόσο ακόμα μπορούμε να αντέξουμε το αφόρητο; Είμαστε ακόμα εδώ, προσπαθούμε να κρατηθούμε, να δείξουμε ότι είμαστε δυνατοί -αλλά είναι πολύ, παραείναι πολύ.
Όποια και αν είναι η μαρτυρία, η πραγματικότητα είναι πιο σκληρή από τις φωτογραφίες και τα βίντεο που μοιράζονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Δεν είναι μόνο η πείνα που κάνει τη ζωή αφόρητη στη Γάζα. Οι αδιάκοποι βομβαρδισμοί καταστρέφουν το ηθικό των κατοίκων, που δεν ξέρουν πού να βρουν ελπίδα.
Αυτό ήθελα να μοιραστώ με φίλους. Ίσως να με ανακουφίσει λίγο…
Ζιάντ Μεντούχ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αλ-Άκσα, Γάζα, Παλαιστίνη