Ενδιαφέρουσες απόψεις

Θάνος Καμήλαλης

Ο Σωτήρης Τσιόδρας συμβολίζει την κατρακύλα στην αξιοπιστία της Επιτροπής Λοιμωξιολόγων. Την Άνοιξη του 2020, στο πρώτο lockdown ήταν η φωνή της επιστήμης, ο καθοδηγητής της κοινής γνώμης σε μία πρωτοφανή περίοδο, ο «στρατηγός» για πολλούς, ένα «ιερό τοτέμ» με πάρα πολλές αγιογραφίες που γράφτηκαν δεξιά και αριστερά εκείνη την περίοδο. Μιλούσε και οι άνθρωποι άκουγαν. Οι έλληνες πολίτες, που συκοφαντούνται ως «απείθαρχοι βαλκάνιοι», κλείστηκαν σπίτι τους χωρίς τις αντιδράσεις άλλων χωρών, με τα κρούσματα να είναι μηδενικά αλλά το Εθνικό Σύστημα Υγείας εντελώς απροετοίμαστο.

Ήταν μία περίοδος αναμφίβολα δύσκολη, αλλά όπως αποδείχτηκε, η επιτυχία ήταν προδιαγεγραμμένη. Στη χώρα η διασπορά ήταν πολύ μικρή, επομένως Τσιόδρας και Μητσοτάκης πιστώθηκαν μία επιτυχία που επετεύχθη με μία μόνο κίνηση. Κλείνοντας τον κόσμο σπίτι του. Η πανδημία όμως, όπως αναμενόταν, αποδείχθηκε μαραθώνιος και όχι σπριντ. Όποιοι επιχείρησαν να βγάλουν φωτογραφίες της στιγμής, ώστε να κάνουν πρόχειρες συγκρίσεις με άλλες χώρες, σταδιακά διαψεύδονται.

Mετά ήρθαν τα δύσκολα και ο υποτιθέμενος «στρατηγός» κρύφτηκε. Κι όταν ξαναεμφανίστηκε ήταν δίπλα στον Μητσοτάκη, σε εκείνη τη θλιβερή παρουσίαση με το αμίμητο «δεν μπορούμε να επενδύσουμε σε ΜΜΜ». Μετά εξαφανίστηκε πάλι, μιλώντας μέσω «διαρροών» και «κύκλων», για να δείξει τη «δυσαρέσκειά» του, σαν επιφανής πολιτικός εν αποστρατεία. Οι κυβερνητικές παλινωδίες βασίζονταν πάνω στην «επιστημονική» ανοχή της Επιτροπής. Ο κόσμος έβλεπε να ανεβαίνουν κρούσματα και διασωληνώσεις και να κλείνουν τα περίπτερα, να αυξάνονται οι μαθητές ανά τάξη, να επιβάλλονται πολύ σκληρά μέτρα όπως η απαγόρευση κυκλοφορίας τα Σαββατοκύριακα από τις 18:00, να ανοιγοκλείνει το λιανεμπόριο από τη μία μέρα στην άλλη.

Μέλη της Επιτροπής εξελίχθηκαν σε τηλεαστέρες, πιάνοντας στασίδι στα παράθυρα, εκπέμποντας πολλαπλά και αντιφατικά συχνά μηνύματα. Όταν λες πολλά και αβίαστα, θα πέσεις σε σφάλματα. Όταν λες πολλά και κάνεις λίγα, ο κόσμος θα γίνει καχύποπτος. Τελικά ο κόσμος κουράστηκε να ακούει. Όπως κουράστηκε να του λένε πως όλα γίνονται για το καλό του, αλλά τίποτα από ό,τι γίνεται δεν τον διευκολύνει σε χώρους όπως η εργασία και η κυκλοφορία.

Το πλήρωμα όλης αυτής της καλλιεργούμενης δυσπιστίας ήρθε δυστυχώς με τα εμβόλια. Κάθε δράση έχει και μία αντίδραση. Τα σχόλια για το πώς η απώλεια του κύρους της Επιτροπής και η εργαλειοποίηση της πανδημίας από την κυβέρνηση πλήττουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στην Επιστήμη επιβεβαιώθηκαν. Βάλτε στην εξίσωση και την πολύ χαμηλή εμπιστοσύνη των πολιτών στα ΜΜΕ, μαζί με την υπερέκθεση και τη δραματοποίηση των μεμονωμένων, ελάχιστων επιπλοκών από εμβολιασμούς κι έχετε ένα εκρηκτικό μείγμα δυσπιστίας, που οδηγεί μία σημαντική μερίδα στον φόβο ότι «κάτι μας κρύβουν» και τον κάνει πιο δεκτικό σε ένα άρθρο παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο. Όταν αυτός ο φόβος έχει επιβεβαιωθεί πολλές φορές στο παρελθόν, είναι επόμενο να επανεμφανιστεί.

Για τους ανεμβολίαστους δεν κυριαρχεί η «ψέκα», αλλά η δυσπιστία. Δεν ξυπνάει κάποιος μία μέρα και λέει «γενικά πιστεύω στα εμβόλια, αλλά αυτό δεν θα το κάνω». Οι θεωρίες συνωμοσίας κάνουν θόρυβο και δυστυχώς συνδέονται ευθέως με θανάτους, οι εικόνες με τους πρωταγωνιστές των κινητοποιήσεων φέρνουν ειρωνεία και τα στάτους που απαντούν σε αναρτήσεις για «τσιπάκια» το μόνο θετικό που προσφέρουν είναι λάικς στον συντάκτη τους. Το τσουβάλιασμα φέρνει μόνο πόλωση και αντίδραση.

Χωρίς να βγάζουμε από την εξίσωση την κατασυκοφαντημένη από την κυβέρνηση ατομική ευθύνη, θα πρέπει να υπενθυμίζουμε ότι αυτό που διέρρηξε τις πρωτοφανείς σχέσεις εμπιστοσύνης κράτους – επιστημόνων και πολιτών, μετά το πρώτο δίμηνο του μέλιτος, ήταν η ανευθυνότητα των πρώτων και όχι το έλλειμμα υπευθυνότητας των δεύτερων, που άκουσαν, κατάλαβαν και περίμεναν από τους αρμοδίους να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων. Χωρίς να είναι ο μόνος ή ο βασικός υπεύθυνος, δεν υπάρχει καλύτερο παράδειγμα που να συμπυκνώνει αυτό το σοβαρότατο πλήγμα εμπιστοσύνης από την άνοδο και την πτώση του Σωτήρη Τσιόδρα.

Το καμπανάκι που προσπάθησε να χτυπήσει δεν ακούγεται πια εκεί που πρέπει. Επειδή όμως ο χειμώνας έρχεται, η κατάσταση θα χειροτερέψει και οι εξαλλοσύνες (βλ.Άδωνις Γεωργιάδης) θα κυριαρχήσουν, επειδή τα εμβόλια είναι δοκιμασμένα πλέον σε πάνω από 250 εκατομμύρια ανθρώπους, μόνο στην Ε.Ε. κι επειδή ο εμβολιασμός είναι πολύ πιθανό να είναι όντως ένα ζήτημα ζωής ή θανάτου, θα πρέπει οι δύσπιστοι να αποσυνδέσουν το κρίσιμο μήνυμα από τους όντως αναξιόπιστους πομπούς του. Μπορούν να τους αντιμετωπίσουν ακόμα και ως χαλασμένα ρολόγια. Μία στο τόσο, λένε ολόκληρη την αλήθεια.