To δόγμα των εκκενώσεων είναι κολοβό…
Η ανθρώπινη ζωή είναι το ύψιστο αγαθό και προφανώς πρέπει να προστατεύεται με κάθε τρόπο.
Όλοι συμφωνούν σε αυτό, και όσοι λίγοι το αμφισβητούν θέτοντας άλλες προτεραιότητες αναμφισβήτητα εκκινούν με βάση άλλες μη πανανθρώπινες αξίες.
Όμως, στην περίπτωση των πυρκαγιών, που σωστά έχει τεθεί ως προτεραιότητα να μη χαθεί ανθρώπινη ζωή, το δόγμα χρήζει αναθεώρησης άμεσα.
Με άλλα λόγια, όσοι έχουν μια μικρή σχέση με χωριά, θα αντιληφθούν πως τις φωτιές δεν τις σταματούν μόνο τα εναέρια μέσα ή οι πυροσβέστες αλλά τα οργανωμένα συστήματα στα οποία έχουν ενταχθεί ή αυτο-οργανωθεί τοπικές κοινωνίες.
Επί δεκαετίες, οι κάτοικοι των χωριών έπεφταν στη μάχη της πυρκαγιάς με τρακτέρ, λάστιχα , κουβάδες, κλάρες (κομμένα κλαδιά με φυλλωσιές), και δημιουργούσαν αντιπυρικές ζώνες, έσβηναν μικροεστίες, περιόριζαν τις αναζωπυρώσεις. Έσωζαν, χωράφια, καλλιέργειες, σπίτια, γειτονιές και μαχαλάδες. Όργωναν, έριχναν νερό με ψεκαστικά, αποψίλωναν καύσιμη ύλη δημιουργώντας φράγματα και ζώνες, οι μπουλντόζες άνοιγαν δρόμους. Παλιότερα, έκαναν αντίπυρα – ενίοτε χωρίς τη σύμφωνη γνώμη και τη συμμετοχή πυροσβεστών, δασικών-, δηλαδή έβαζαν μια μικρή ελεγχόμενη φωτιά μπροστά από το μέτωπο ώστε όταν φθάσει η ανατριχιαστική πύρινη λαίλαπα να μην βρει παρθένο δάσος να κατακάψει και να ανακοπεί. Θυμάμαι άπειρες φορές που τα αντίπυρα πέτυχαν και αρκετές που δυστυχώς δημιούργησαν ένα νέο μέτωπο.
Το ζήτημα είναι να αντιληφθούμε πως οι εκκενώσεις είναι απαραίτητες για «τον άμαχο πληθυσμό». Οι υπόλοιποι είναι αναγκαίοι για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς και πρέπει να μείνουν πίσω σε συνεργασία με το Πυροσβεστικό Σώμα. Ένα εθελοντικό πυροσβεστικό σώμα σε κάθε κοινότητα, γειτονιά με δικά του μέσα. Οργανωμένο, και γιατί όχι εκπαιδευμένο, που έχει το πλεονέκτημα να γνωρίζει κάθε σπιθαμή, δρόμο και παράδρομο, μονοπάτι στις δασικές και αγροτικές περιοχές της χώρας, ακόμη και τις αστικές που είναι μέσα σε δάση. Εκεί ζουν, δουλεύουν, έχουν συμφέρον να διατηρήσουν τα χωράφια τους, τις περιουσίες τους ζωντανές, ακόμη και το δάσος. Πλέον, με τους δασικούς χάρτες και το κτηματολόγιο όλοι γνωρίζουν ότι δεν μπορούν να αποκτήσουν μεγαλύτερη περιουσίας καταπατώντας καμμένο δάσος, ή με εξαγορές όπως γινόταν στο παρελθόν.
Στα χωριά που υπήρξε ανυπακοή, και οι ενεργοί κάτοικοι έπεσαν στη μάχη της φωτιάς, σε αυτό το ευλογημένο – κατά τ’ άλλα – μήνυμα του 112, σώθηκαν αρκετές περιουσίες, καλλιέργειες, σπίτια.
Φανταστείτε να έχουν στη διάθεση τους δεξαμενές με νερό – όταν κόβεται η ηλεκτροδότηση- γεννήτριες, drones για κατόπτευση, χάρτες και να ανήκουν σε ένα τοπικό σώμα υπό την τοπική Αυτοδιοίκηση με σύνδεσμο στην πυροσβεστική και την Αστυνομία. Και αυτομάτως να συμπληρώνονται με τρακτέρ, βυτία, ψεκαστικά και ομάδα πεζής πυρόσβεσης. Πόσο αποτελεσματικοί και υποβοηθητικοί θα είναι.
Και προφανώς δεν μπορεί να είναι ίδιο το μοντέλο σε αστικές, περιαστικές , αγροτικές περιοχές. Γιατί έχω την αίσθηση ότι δεν υπήρξαν διαφοροποιήσεις. Οι διαφοροποιήσεις εντοπίστηκαν όπου υπήρξε ανοχή της αστυνομίας και της πυροσβεστικής αναγνωρίζοντας τους φυσικούς συμμάχους τους σε αυτή την άνιση μάχη, τους ντόπιους.
Ένα σύγχρονο μοντέλο πολιτικής προστασίας, που δεν θα λειτουργεί μόνο σε πυρκαγιές, δεν μπορεί να αγνοεί τις τοπικές κοινωνίες.