Πέραν του απόηχου

Παναγιώτης Σωτήρης

 

Στον απόηχο των γεγονότων της Νέας Σμύρνης είναι σημαντικό να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τις δυναμικές που καταγράφονται, πέραν από την εύκολη ένταξή τους στο πεδίο μιας πολιτικής αντιπαράθεσης που εδώ και καιρό χαρακτηρίζεται πολύ περισσότερο από τη διεκδίκηση βραχύχρονης επικοινωνιακής επιτελεστικότητας παρά αναλυτικής οξυδέρκειας. Διαφορετικά, απλώς θα διαπιστώνονται γεγονότα που «σοκάρουν», «προκαλούν» ή «εξοργίζουν» και θα συνδυάζονται με αξιολογικούς χαρακτηρισμούς που θα μεταφέρουν την κουλτούρα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στη δημόσια σφαίρα.

Η πραγματικότητα είναι ότι σε διάφορες πτυχές του κοινωνικού ιστού συσσωρεύονται εκρηκτικά υλικά, μέσα από διεργασίες τις οποίες η επίκληση ότι υπάρχουν «κουλτούρες βίας» ή «ανομίας» αποτυγχάνει να ερμηνεύσει, καθώς παρουσιάζει το φαινόμενο ως εξήγηση.

Χωρίς μία επίγνωση του μεγέθους των πιέσεων που σωρεύονται σε κομμάτια της νεολαίας, ύστερα από μια ολόκληρη δεκαετία στην οποία πλήρωσε πολλαπλά ένα βαρύ τίμημα επισφάλειας και δυνητικής περιθωριοποίησης και χωρίς την κατανόηση του πώς από ένα σημείο και μετά τα περιοριστικά μέτρα για την πανδημία γίνονται αντιληπτά από τμήματα της κοινωνίας ως μια συνθήκη καταπιεστική, δεν μπορούμε να κατανοήσουμε πώς γεγονότα όπως της 7ης Μαρτίου λειτουργούν ως η σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι, ούτε γιατί καταλήγουμε να έχουμε εκρήξεις βίας.

Απέναντι σε αυτή τη συνθήκη θα επεδείκνυε ακόμη μεγαλύτερη απροθυμία κατανόησης δυναμικών τόσο η καταφυγή στην κλιμάκωση μιας κατασταλτικής αστυνομικής αντιμετώπισης – άλλωστε ήρθε η ώρα να συζητήσουμε τους υπαρκτούς κινδύνους που ενέχει η αυξανόμενη «στρατιωτικοποίηση» της αστυνομικής δράσης στη χώρα μας αλλά και διεθνώς – όσο και η απόπειρα να μεταφραστούν σε εκμεταλλεύσιμους κομματικούς όρους αντιθέσεις πολύ πιο βαθιές και χωρίς αντιστοίχιση στις υπαρκτές πολιτικές διαιρέσεις.

Πολύ μεγαλύτερη σωφροσύνη θα καταδείκνυε η προσπάθεια κατανόησης του τρόπου που εσωτερικεύονται μέσα στο κοινωνικό σώμα, συχνά με τρόπους σύνθετους και τεθλασμένους, οι συνολικότερες πιέσεις μιας συνθήκης όπου οι υποσχέσεις ευημερίας γίνονται όλο και πιο ασαφείς και οι παράμετροι της ανασφάλειας όλο και πιο έντονες.