Γιατί γίνεται ο «καβγάς» για το οικόπεδο 3 της Κύπρου
Γιατί γίνεται ο «καβγάς» για το οικόπεδο 3 της Κύπρου
Ενα είδος «crash test» ενόψει της μελλοντικής έναρξης εκμετάλλευσης των πλούσιων κοιτασμάτων που έχουν εντοπισθεί στην κυπριακή ΑΟΖ, αποτελεί για την Τουρκία η αντιπαράθεσή της με την Eni, η οποία είναι για την Ιταλία κάτι σαν ο εθνικός πρωταθλητής στην ενέργεια.
Στην τουρκική ανάλυση, οι Ιταλοί είναι ο λιγότερος ισχυρός κρίκος στο κεφάλαιο των κυπριακών γεωτρήσεων συγκριτικά με τη γαλλική Total και την Exxon Mobil, η οποία θεωρείται ένας από τους βραχίονες της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.
Οι μεν Γάλλοι ανακοινώσαν προ ημερών μαζί με τους Ιταλούς ότι εντόπισαν στο οικόπεδο 6 («Καλυψώ»), πιστοποιημένη ποσότητα έως 8 τρισ. κυβικά πόδια αερίου, όσο για την Exxon Mobil πρόκειται τον Ιούλιο-Αύγουστο, να «τρυπήσει» με γεωτρύπανο το πολλά υποσχόμενο οικόπεδο 10.
Το επίμαχο επομένως οικόπεδο 3 της ιταλικής ΕΝΙ αποτελεί κάτι σαν «prova generale» για τους τουρκικούς σχεδιασμούς. Πολλώ δε μάλλον, όταν οι Ιταλοί, μόνοι ή σε κοινοπραξία, έχουν αναλάβει τα 6 από τα 8 συνολικά οικόπεδα τα οποία έχει μέχρι στιγμής παραχωρήσει η Λευκωσία, επί συνόλου 13 τεμαχίων της κυπριακής ΑΟΖ. Σε ένα, είναι μόνοι τους (οικόπεδο 8), σε τρία έχουν ως πάρτνερ τους Κορεάτες της Kogas (2,3,9), και σε δύο (6,11) έχουν αναλάβει την παραχώρηση μαζί με την Total.
Στην ανάλυση της Αγκυρας, τυχόν υπαναχώρηση των Ιταλών, θα ερμηνευτεί όχι μόνο ως ακύρωση του σχεδιασμού της κυπριακής κυβέρνησης, αλλά και ως δημιουργία νέων δεδομένων, ενόψει της επερχόμενης γεώτρησης της Exxon Mobil το καλοκαίρι στο οικόπεδο 10.
Το σημείο κλειδί στην ανάλυση της Αγκυρας είναι ότι πρέπει να δράσει αποφασιστικά πριν ξεκινήσει η εξόρυξη του κυπριακού φυσικού αερίου, οπότε και θα είναι πλέον αργά. Σε αυτά στα οποία η διαδικασία βρίσκεται πιο κοντά στο σημείο έναρξης της παραγωγής, είναι το οικόπεδο 6 («Καλυψώ»), και φυσικά το οικόπεδο 12 («Αφροδίτη»), όπου έχει πιστοποιηθεί εδώ και καιρό η ύπαρξη 4,5 τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδιών αερίου.
Στην πράξη η Τουρκία θεωρεί ότι παίζει στην Κύπρο το «τελευταίο της χαρτί». Το σκεπτικό της είναι ότι αν δεν αντιδράσει στις σχεδιαζόμενες διερευνητικές γεωτρήσεις, τότε διατρέχει τον κίνδυνο να αποδυναμωθούν οι διεκδικήσεις της, ειδικά εφόσον τα αποτελέσματα αποδειχθούν θετικά, όπως συνέβη με τα δύο προαναφερθέντα τεμάχια.
Σε μια τέτοια περίπτωση, η Αγκυρα θα βρεθεί εκτός νυμφώνος τόσο αναφορικά με τις διεκδικήσεις της επί της κυπριακής ΑΟΖ, όσο και σχετικά με τη μελλοντική συνεκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, γεγονός που αποτελεί μόνιμη τουρκική επιδίωξη. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι η τουρκική οικονομία έχει σήμερα ανάγκες 50 bcm (δισ. κυβικών μέτρων) αερίου το χρόνο, έναντι μόλις 5 bcm της Ελλάδας. Πριν από 10 χρόνια οι ανάγκες της Τουρκίας ανέρχονταν σε μόλις 10 bcm ετησίως.
Ακυρώνοντας επομένως τις γεωτρήσεις, ακυρώνει στην πράξη την άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, κίνηση που αποτελεί την πρώτη φάση του σχεδίου, όπως σημειώνουν άνθρωποι με γνώση των διεργασιών. Εφόσον αυτό συμβεί, τότε θα επακολουθήσει η δεύτερη φάση, που δεν είναι άλλη από την συνεκμετάλλευση των κοιτασμάτων. Στην πράξη αυτό θα έλθει μέσα από την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού, υπό το βάρος όμως της τετελεσμένης αμφισβήτησης της κυπριακής ΑΟΖ, δηλαδή της κυριαρχίας της χώρας.
Σημειωτέον ότι στο επίμαχο οικόπεδο 3, ακόμη δεν υπάρχουν εκτιμήσεις για την ποσότητα του κοιτάσματος, ούτε αν αυτό είναι εμπορικά εκμεταλλεύσιμο, για τον απλούστατο λόγο πως δεν έχουν ξεκινήσει οι γεωτρήσεις. Ο εντοπισμένος στόχος, τον οποίο πρόκειται να «τρυπήσει» το γεωτρύπανο Saipem 12000 της ΕΝΙ ονομάζεται «Σουπιά». Εκεί η θάλασσα έχει βάθος 500-600 μέτρα, και το σημείο απέχει μόλις 50-60 χλμ από το ενεργειακό κέντρο του Βασιλικού, γεγονός που διευκολύνει την εκμετάλλευσή του. Οι Ιταλοί έχουν ως τώρα δαπανήσει 8-10 εκατ ευρώ, σχεδιάζουν να δαπανήσουν ακόμη 30-40 εκατ ευρώ για τη γεώτρηση, και επιπλέον 300-400 εκατ. ευρώ εφόσον βρεθεί εμπορικά εκμεταλλεύσιμο κοίτασμα.
Γιώργος Φιντικάκης