Σπύρος Σακελλαρόπουλος

Ο Μαρξ της εποχής μας Μεγαλείο και κακοδαιμονίες ενός κριτικού εγχειρήματος

Ο Μαρξ της εποχής μας

Μεγαλείο και κακοδαιμονίες ενός κριτικού εγχειρήματος
Μπενσαΐντ Ντανιέλ
Μετάφραση: Καυκιάς Γιάννης
Σελ.: 456
Σχήμα: 17x24
ISBN: 978-960-499-087-0
Τιμή: 18,90 €
Τιμή online: 17,18 €

Κωδικός Ευδόξου: 41959423
1η έκδοση: Νοέμβριος 2013
Σειρά: Σύγχρονη ριζοσπαστική θεωρία
Διευθυντής σειράς: Σπύρος Σακελλαρόπουλος
Στους αναγνώστες που επέλεξαν αυτό το βιβλίο προτείνουμε επίσης το δοκίμιο Μαρξ του Υβόν Κινιού.
«Μια μαρξιστική ανάγνωση του Μαρξ με την έννοια της ενδέκατης θέσης για τον Φόιερμπαχ: Να ερμηνεύσουμε τον κόσμο με σκοπό να τον αλλάξουμε... Μια ανάγνωση που δεν είναι ούτε απολογητική ούτε συντηρητική».
_{Le Quinzaine Littéraire}
Ο κορυφαίος διανοητής Ντανιέλ Μπενσαΐντ στη μελέτη αυτή, ένα από τα σημαντικότερα έργα αναφοράς για τη μαρξιστική θεωρία, συμπυκνώνει το μεγαλείο αλλά και τις κακοδαιμονίες του μαρξιστικού εγχειρήματος. Η δημοσίευση του Κεφαλαίου προκάλεσε έναν «κεραυνό που δεν ακούγεται». «Γράφοντας ξεκάθαρα, με μαύρα γράμματα σε λευκό χαρτί, κάτι το ανατρεπτικά κόκκινο» βύθισε σε κρίση τις ευρωπαϊκές ανθρωπιστικές επιστήμες. Ο Μαρξ θεωρήθηκε ο πιο οξυδερκής αναλυτής της εξουσίας του εμπορεύματος. Κι έπειτα ο δογματισμός οικειοποιήθηκε το έργο και τον θρύλο του, οικοδόμησε ένα μαυσωλείο για λογαριασμό του.
Ο αναγνώστης δεν πρέπει να αναμένει από αυτό το βιβλίο την αποκάλυψη μιας αγνής σκέψης, αποκαθαρμένης από τις πολιτικές σκουριές της. Αντίθετα, θα κατανοήσει ότι ο Μαρξ πέρασε τη ζωή του μαλώνοντας με τη σκιά του, παλεύοντας με τα ίδια του τα φαντάσματα.
Ο Ντανιέλ Μπενσαΐντ αναλύει σε βάθος ένα έργο πολλαπλό και σύνθετο, σε ουσιαστική αντιπαράθεση με την ποικιλία και τις αντιθέσεις των ερμηνειών του. Επιδίωξή του είναι η αποκατάσταση της επιστημονικής αλήθειας για ό,τι έγινε αντικείμενο σφετερισμού από εχθρούς και «φίλους» του Μαρξ. «Να ταράξουμε τον βαθύ ύπνο των ορθοδοξιών», γράφει χαρακτηριστικά. «Το έργο τού Μαρξ δεν είναι ένα θεωρητικό δογματικό σύστημα αλλά μια κριτική θεωρία για την κοινωνική πάλη και την αλλαγή του κόσμου». Ο φετιχισμός του εμπορεύματος βασιλεύει πια σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη.
Οι μεγάλες αναταράξεις που συγκλονίζουν τον σημερινό κόσμο όχι μόνο
δεν πνίγουν τον «κεραυνό», αλλά επιτρέπουν επιτέλους να ακουστεί.
-----------------------------------------------
Μια κριτική στο ΠΟΝΤΙΚΙ
''Ο πανταχού παρών Μαρξ''
Ο συγγραφέας δεν μασά τα λόγια του: το «Κεφάλαιο» του Μαρξ ανέτρεψε όλα τα μέχρι τότε δεδομένα της πολιτικής οικονομίας προτείνοντας μιαν επαναστατική, μοναδική και βαθύτατη ανάλυση του καπιταλιστικού συστήματος. Ωστόσο, ο μαρξισμός δεν αποτελεί θέσφατο, ούτε δόγμα, όπως θέλουν να πιστεύουν εκείνοι που εννοούν την πολιτική του θεωρία σαν ένα μονοδιάστατο, συμπαγές σύστημα εξουσίας με αλάθητα, τιμωρίες, αγίους και... δαίμονες. Σπάνια μια τόσο μεγαλοφυής θεωρία είχε τέτοιας κλίμακας κακοποίηση από αυτούς που θεωρήθηκαν απόστολοι και επίγονοί της.
Αντιμέτωπος με την πολυπλοκότητα και συνεκτικότητα της μαρξιστικής θεωρίας, ο συγγραφέας δίνει πραγματική μάχη να απαλλάξει το έργο από τις «μοναδικές» αλήθειες των ερμηνειών του, τόσο από τους φίλους όσο και από τους εχθρούς - από ό,τι παρεξηγημένα θεωρήθηκε ως μαρξιστική σκέψη. Στη θέση του δόγματος, ο συγγραφέας-μάς παρουσιάζει τη θεωρία μιας πρακτικής που επιδέχεται πολλές αναγνώσεις, πράγμα που δεν σημαίνει κατ' ανάγκην πολλές παρανοήσεις.
Πρόκειται για ένα κείμενο με αυστηρά δοκιμιακό, περιεχόμενο και με αριστοτεχνικά δομημένο θεωρητικό λόγο, που προστρέχει επιτυχώς σε μια λογοτεχνική διατύπωση πολύπλοκων θεωρητικών συμπερασμάτων- κι αυτό μας αναγκάζει να κάνουμε ξεχωριστή μνεία στον άθλο του μεταφραστή, που μας χάρισε μιαν εξαιρετική απόδοση ενός κειμένου με ιδιαίτερα απαιτητικές γλωσσικές ιδιαιτερότητες.
_{Ξενοφών Μπρουντζάκης, ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ, 30.01.14}

Παρουσίαση του βιβλίου στην Ελευθεροτυπία
"To κεφάλαιο ως απονεκρωμένη εργασία"
Ένα από τα κλασικά πλέον πονήματα στη σύγχρονη μαρξιστική βιβλιογραφία, που επιχείρησαν να επαναφέρουν τον Μαρξ και τη σκέψη του εντός του ιστορικού χρόνου, μετά την «παρέκκλιση» του καταστροφικού σταλινικού θετικισμού, είναι ο Μαρξ της Εποχής μας του αείμνηστου Γάλλου φιλοσόφου Ντανιέλ Μπενσαΐντ (1946-2010). To βιβλίο εμφανίζεται στα ελληνικά (εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1996 και στα αγγλικά το 2002) σε μία συγκυρία της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης, όπου τα ζητήματα του κεφαλαίου και του φετιχισμού του εμπορεύματος επανακάμπτουν με δριμύτητα στο όψιμο νεοτερικό προσκήνιο, θέτοντας τη μαρξική προβληματική στο επίκεντρο.
Στον πρόλογο της αγγλικής έκδοσης, ο Ντανιέλ Μπενσαΐντ επισημαίνει ότι το βιβλίο αυτό είναι παράγωγο της δεκαετίας του 1980, καθώς η αντι-μεταρρύθμιση και η νεοφιλελεύθερη αντίδραση έστρωναν το έδαφος για τις θριαμβολογίες του Φράνσις Φουκουγιάμα περί του Τέλους της Ιστορίας. Για το Φρανσουά Φουρέ, επισημαίνει ο Μπενσαΐντ, ο «φάκελος κομμουνισμός» έκλεισε άπαξ διαπαντός: Η οικονομία της αγοράς και ο καπιταλισμός κατέστησαν ο ανυπέρβλητος ορίζοντας της εποχής μας. Ο κομμουνισμός, πέθανε, μαζί του ο Μαρξ και οι μαρξιστικές πρωτοπορίες.
Η σημερινή οξεία καπιταλιστική κρίση δείχνει όμως, σε λιγότερο από είκοσι χρόνια, ότι «το τέλός» δεν τελειώνει ποτέ και ότι η Ιστορία, όπως χαριτολογώντας γράφει ο Ντανιέλ Μπενσαΐντ, «ξαναχτυπά». Ο Μαρξ είναι εδώ και η μαρξική σκέψη αναζωογονείται συνεχώς μέσα από εκατοντάδες εκδόσεις, σεμινάρια και αφιερώματα και κυρίας μέσα από το έργο έγκυρων στοχαστών, όπως ο Ντεριντά και ο Ντελέζ, που ποτέ δεν ισχυρίστηκαν ότι είναι μαρξιστές. Όσον αφορά τον κομμουνισμό, τονίζει ο Ντανιέλ Μπενσαΐντ, είναι ένα θέμα που πρέπει να τεθεί επί τάπητος εκ.νέου, υπενθυμίζοντας όπως ο Ιγκλετον ότι η σχέση του σταλινισμού με τον κομμουνισμό είναι της ίδιας τάξεως που είναι και η σχέση του χριστιανισμού με την Ιερά Εξέταση.
Αλλά το μείζον πρόβλημα, γράφει ο Γάλλος φιλόσοφος, δεν είναι ο κομμουνισμός αλλά το κεφάλαιο ως απονεκρωμένη εργασία, οι ανελεύθερες δομές εξουσίας που διαμορφώνει, οι αλλοτριωτικές/φετιχιστικές λειτουργίες που εμπεδώνει στις ανθρώπινες κοινωνίες και κυρίως η φτώχεια και η ψυχική μιζέρια που επιφέρει σε παγκόσμια κλίμακα, τώρα πια και στις αναπτυγμένες δυτικές χώρες της E.E. Αν ο μαρξισμός, όπως γράφει ο Στάθης Κουβελάκης, είναι μία θεωρία της καπιταλιστικής Kρίσης, τότε σήμερα είναι επίκαιρος όσο ποτέ.
Συνεπώς, τόσο το σπουδαίο αυτό έργο του Ντανιέλ Μπενσαΐντ όσο και τα παραπάνω βιβλία, που εμπλουτίζουν σημαντικά τη σύγχρονη ελληνική μαρξιστική βιβλιογραφία, δεν φωτίζουν μόνο της σκιές μιας καπιταλιστικής κρίσης και κυρίως τις παρενέργειες που επιφέρει στις ανθρώπινες ζωές με κυνική βαρβαρότητα, αλλά μας θυμίζουν ταυτόχρονα ότι η μαρξική κριτική σκέψη ανθεί σήμερα ξανά με μεγάλο θεωρητικό και ηθικό δυναμισμό, πέρα από τις σταλινικές παλινωδίες, αποδεικνύοντας το ήθος του Μαρξ και το σταθερό ουμανιστικό περιεχόμενο του στοχασμού του.
_{Σαββατιάτικη Ελευθεροτυπία}_{, 25.01.2014}
------------------------------------------------------
Διαβάστε στον οδηγό ανάγνωσης τα περιεχόμενα και τον πρόλογο του βιβλίου, την εκτεταμένη βιβλιοκριτική του Δημήτρη Γρηγορόπουλου στην εφημερίδα Πριν (29.12.2013), την βιβλιοπαρουσίαση του Σταύρου Τομπάζου στην τριμηνιαία επιθεώρηση Θέσεις (Τεύχος 129, περίοδος: Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2014), το άρθρο του Κώστα Μαρδά: Μαρξ της εποχής μας, μια μελέτη επιστήμης για το τι είναι και τι δεν είναι ο μαρξισμός (05.05.2014), καθώς και την παρουσίαση του βιβλίου στο περιοδικό Σοσιαλισμός από τα κάτω (13.03.14.). Aκούστε εδώ το πεντάλεπτο των εκδόσεων Τόπος σχετικά με το βιβλίο στον ραδιοσταθμό "Στο κόκκινο 105,5". Eπίσης, ακούστε

την συζήτηση από την εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου, με ομιλητές τους: Στάθη Κουβελάκη, καθηγητή Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστημίου του Λονδίνου, Σταύρο Τομπάζο, καθηγητή του τμήματος Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου, Σπύρο Σακελλαρόπουλο, καθηγητή του Τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου και τον δημοσιογράφο Πέτρο Παπακωνσταντίνου.